Ég byrjaði á því að fletta tilbaka. Hvernig byrjaði þetta með veiðina og hvernig þróaðist veiðiskapurinn hjá mér? Fyrsti veiðistaðurinn minn var steypta, þaraklædda klóakrörið, sem skagaði forðum út í sjó, til vesturs, frá Kirkjusandsbakkanum, einmitt þar sem Íslandsbanki stendur núna. Þarna veiddi ég einn og einn kola og þótti hver og einn vera stórveiði. Seinna fór ég að veiða í Þingvallavatni með foreldrum og systkinum og einnig í ýmsum lækjum við landamæri Hrosshaga í Biskupstungum, þar sem ég var í sveit - og varð að manni. Á þessum tíma hélt hver bleikja og hver urriði áfram að vera mikil veiði.
Með þetta hugarfar fór ég í minn fyrsta laxveiðitúr með foreldrum mínum í ágúst, 1959. Föðurafi minn var fæddur á bökkum Víðidalsár og í henni höfðu hann og faðir minn veitt árum saman, þegar ég kom þangað í fyrsta sinn 13 ára gamall - og missti meidóm kolaveiðimannsins. Það gerðist reyndar í Fitjá. Nánar til tekið í Bug. Í þessum túr veiddi ég nokkrar sjóbleikjur og þrjá laxa. Og ekki nóg með það. Óþekktur boltafiskur sleit hjá mér girnið, svo það söng í kengboginni fíberglassstönginni. Þetta var á Neðri - Laufásbreiðu. Ég varð hálf lamaður eftir túrinn. Mér leið næstum eins og eftir fyrsta skiptið með fyrstu stelpunni einhverjum árum seinna. Maður hafði fengið manndómsreynslu af æðri gráðu. Orðinn laxveiðimaður. Síðar fór ég fleiri veiðiferðir með föður mínum og lærði af honum kúnstina að gleðjast mikið yfir litlu og umgangast ávallt veiðilendur, og aðra náttúru, af virðingu, nægjusemi og tillitsemi.
Þessi lífsspeki og þessi reynsla varð þannig mitt veganesti, þegar ég óx úr grasi og fór að stunda stangveiði á eigin vegum. Mér dugði þá, og dugir enn, að fá einn fisk í veiðiferð til að geta komið ánægður heim, hafi félagsskapurinn verið góður og hafi manni tekist að auka við þekkingu sína og reynslu við veiðarnar. Á sama hátt getur aðeins ein veiðiferð að sumri gert sumar að frábæru veiðisumri. Lítið orðið mikið - eins og með aflann. Þarna eru það gæðin sem skipta mestu. Ekki magnið. Gæðin felast fyrst og fremst í veiðilendum og veiðifélögum. Veiðifélagarnir eru mikilvægari. Veiðiferð með góðum félögum getur þannig gefið mikið í lélegri veiði ? en ekki öfugt. Þannig er það. Þetta hefur áratuga reynsla fært mér heim sanninn um; til dæmis við veiðar með fjölskyldunni og Haustmönnum í Grímsá. Aðalsmerki Haustmanna er fyrst og fremst öguð veiði, kapp með forsjá og tillitsemi. Í þess konar félagsskap er veiðin sjálf góð viðbót. Það er málið.
En hvernig gæti þá ókeypis draumasumar í stangveiði litið út í mínum huga með vísan til þess, sem að ofan er sagt? Hefði ég gaman af því að þræða allar bestu veiðilendur landsins allt sumarið? Byrja í Elliðaánum, síðan í Leirvogsá, svo Laxá í Kjós, þá Laxá í Leirársveit, Andakílsá, Grímsá, Þverá, Kjarrá, Svarthöfða, Langá, Hítará, Haffjarðará og svo framvegis. Væri það gaman? Módel 2007. Mikið, meira, allt. Ég held ekki. Yrði sennilega of mikið af því góða.
Ég myndi byrja draumasumarið í Elliðaánum, um miðjan júlí, með yngri syninum. Þar veiddi hann sinn fyrsta flugulax árið 2004, þá 11 ára. Maríulaxinn sinn fékk hann 6 ára gamall í Grímsá. Eldri sonurinn veiddi sinn Maríulax í Sjávarfossi 7 ára gamall árið 1988. Yngri strákurinn kysi örugglega að byrja í Breiðholtsstrengjum og setja fyrst undir dökka flugu no. 12 eða 14 og kasta flotlínunni léttilega skáhalt niður að bakkanum á móti. Standa nógu ofarlega. Þannig hafa ævintýri byrjað.
Síðan yrðu Hundasteinarnir heimsóttir ? varlega frá báðum bökkum. Hraunið kæmi næst, síðan Símastrengur, en mestum tíma kynnum við ? eftir atvikum þó ? að eyða í Kisturnar. Það er einstök tilfinning að vera við laxveiðar inni í miðri borg og eiga þar einkastundir með sínu fólki við veiðar í sjálfstæðri veröld utan við hina almennu lífsbaráttu, sem á sér samtímis stað - allt um kring. Loks endar veiðitúrinn með því að skoða úrslitin, láta vega og meta bráðina, taka sýni, og loks fylgjast með því, hvernig veiðin er skráð í einu veiðibókina á Íslandi, sem er alveg laus við ósannindi.
Næst yrði Grímsá fyrir valinu. Fjóra daga í lok júlí. Í Grímsá fór ég fyrst með föður mínum árið 1978. Þessa drottningu hef ég hins vegar heimsótt á hverju ári frá 1986 til 2008, þannig, að við Grímsá erum nokkuð kunnug. Vinur minn, veiðifélagi og mentor, Kolbeinn, heitinn, Ingólfsson, kenndi mér reyndar á Grímsána. Ég minnist Kolla alltaf með hlýju, þegar ég mæti á staðinn og stundum stendur hann mér skýrt fyrir hugskotssjónum, sér í lagi þegar ég veiði á hans draumastöðum. Samkvæmt veiðidagbókinni, þar sem ég hef skráð alla stangveiðiveiði mína frá 1986, þá kom ég laxlaus úr Grímsá árið 1986. Samt var gaman.
Fjölskylduveiðin er rómuð.
Í Grímsá hef ég notið þess sérstaklega að veiða með fjölskyldunni. Þarna hef ég veitt með eiginkonunni, dætrum, sonum, föður, tengdasonum, tengdaföður, föðurbróður, móðurbróður og nokkrum frændsystkinum. Sumum hef ég kennt, en lært af öðrum. Draumasumar mitt í Grímsá væri því ferð þangað með fjölskyldunni. Ég tæki að mér veiðistjórnun og myndi setja neðstu stöngina í Lambaklett og Þingnesstrengina. Næstu á Klöppina. Þriðju í Kotakvörn. Fjórðu í Húsafjót og Skarðshyl, þar sem tvær dætranna fengu sína Maríulaxa. Fimmtu stöngina setti ég í Efra-Garðafljót. Sjöttu í Oddstaðafjótið, en sjálfur færi ég með áttundu í Grafarhylinn - húsmegin. Ég hefði með mér yngri soninn þangað og myndi kenna honum að kasta flotlínu með tvíhendu á réttu staðina. Undir væri líklegast rauð Frances no. 12 eða 14. Ég hefði engan kokk í veiðihúsinu, heldur léti ég allt liðið taka með sér skrínukost að heiman. Þannig gætum við matast á sérvöldum tímum og flestar veiðisögurnar yrðu sagðar í eldhúsinu á kvöldin - að hætti Haustmanna. Þannig yrði Draumatúrinn í Grímsá.
Þá er ferðinni heitið í Víðidalsá með eiginkonunni. Hún er frábær veiðifélagi, þegar mér er virkilega mál að veiða. Hún ýmist les eða sefur í jeppanum og veiðir aðeins, þegar ég verð svangur, þarf að tappa af, eða rétta úr kryppunni. Þegar hún, hins vegar, tekur stöngina, þá er hún alvöru veiðikló. Ég færi um miðjan ágúst og væri fjóra daga ? tvisvar á hverju svæði. Víðidalsá og Fitjá eru sveiflukennd veiðisvæði. Þarna hef ég til dæmis reynslu af því, að enginn veiðifélaganna, úr átta stanga holli reyndra veiðimanna, varð var við einn einasta fisk á fjórum dögum í júlí, 1991. En ég hef líka fengið þarna tuttugu og fimm laxa á þremur dögum. Það var eftir fluguna í ágúst, 1988, og meðalþyngdin var milli 4 og 5 kg. Mokveiði. Gleypugangur og algjört stílbrot. Ég fékk skítamóral. En þetta er liðin tíð.
Ég myndi hefja veiðina á Laufásbreiðunum. Þangað fer ég til að minnast þess stóra, sem næstum bræddi úr rauða Ambassadornum, áður en hann sleit línuna í ágúst, 1959. Þessir staðir mega svo sem muna sinn fífil fegurri. En hver veit? Gætu þeir ekki lifnað við? Næsti staður er Neðri-Garðar. Þarna er traustur klapparbotn og áningastaður göngufiska. Þessi staður gaf mér 11 kg. hæng í júlí, 1986 og kallar því á mig í hverri veiðiferð. Næst er það Dalsárósinn - einn magnaðasti veiðistaður árinnar ? og þótt víðar væri leitað. Spegillinn ofan við ármótin er dulúðlegur. Í gamla daga langrenndu stundum þrír til fjórir veiðimenn saman í Dalsárósi, með sínum bambusstöngum, og trufluðu ekkert hver annann. Næst er það Harðeyrarstrengurinn ? annar stórlaxastaður. Þarna tók eldri sonur minn 101 cm hæng í september, 2008. Sá stóri tók svarta Frances no 14. Viðureignin tók hátt á aðra klukkustund. Þetta var útskriftarferð unga læknisins. Hængurinn stóri heiðraði strákinn að hætti staðarins - og var sleppt fyrir vikið.
Áfram veiði ég upp Víðidalsána og heimsæki næst Brúarpoll. Ævintýralegan poll í miðri og grunnri ánni, þar sem kúnstin er að styggja ekki fiskinn. Tökurnar í yfirborðinu þarna geta verið magnaðar. Árið 2007 landaði ég þarna tveimur 4kg urriðum eftir ótrúlegar rispur. Draumastaður. Gamli Kælir er ekki svipur hjá sjón. Samt renni ég alltaf í hann, þótt það sé ekki til annars en að minnast fyrri veiði og nafngiftarinnar. Þarna geymdu bændur vetrarsnjó djúpt inni í hólnum til að kæla sumarveiddan laxinn ? langt fram á haustið. Þá er komið að Gapastokk. Þarna missti ég 14 ? 15 kg. nýrunninn lax í júlí, 1986. Eftir kröftuga tökuna stökk silfraður hlunkurinn uppúr ánni, lórétt eins og Appollóeldflaug, og leyfði okkur feðgunum að máta lengd sína við hæðina á gagnstæðum moldarbakkanum. Viðureignin stóð ekki lengi, eins og faðir minn hafði spáð - frá byrjun. Eftir átökin stóð ég skjálfandi á bakkanum, flaggandi slitinni línu, með hálfgerðan verk í hnjánum.
Ég kem alltaf við á Ásgeirsárbreiðunni, þótt veiðistaðurinn sé nú ekkert annað en minningin um veiði sem var, en reyndar einnig staður til að horfa frá upp í hlaðið á Stóru-Ásgeirsá, bænum, þar sem föðurafi minn fæddist árið 1896. Það eru alltaf komnar vænar bleikjur í Neðri-Kotbakka um miðjan Ágúst. Þarna hef ég staðið inni í miðri stórri bleikjutorfu og strokið þeim með jaðrinum á vöðluskónum. Eiginkonan dýrkar Kotbakkann. Þá er komið að ármótum Fitjár og Víðidalsár. Þessi veiðistaður er aldrei alveg samur eftir veturinn, en geymir oftast fisk - einhvers staðar. Það er alltaf spennandi að skoða breytingarnar frá fyrra ári.
Á þessum stað missti ég vitið árið 1998. Það var 4. júlí. Eiginkonan svaf enn í bílnum, þegar ég fékk eina af þessum tökum, sem aldrei gleymast. Fyrst skyndilegur hvinur í hjólinu og síðan stekkur stór fiskur óvenjulega hátt, um 5o metrum neðar í ánni, og lendir þar með þvílíkum skvettugangi. Mér fannst þessi fiskur ekkert vera á mínum vegum ? og heldur ekki fiskurinn sem stökk allur uppúr, stuttu síðar, um 30 metrum fyrir ofan mig. En smám saman varð mér ljóst, að þetta var einn og sami laxinn og að hann væri einmitt sá, sem hafði tekið hjá mér rauðan Frances no. 14 ? með látum. Viðureignin við þessa 15kg+ grálúsugu hrygnu er efni í sjálfstæða sögu, sögu, sem verður ekki rakin hér í heild, en þegar ég rankaði við mér úr einhvers konar lotningaröngviti, eftir að hafa fyrst setið klofvega á hrygnunni í fjöruborðinu og að síðustu misst hana frá mér í ána, þá áttaði ég mig á því, að ég hafði misst vitið í rúma klukkustund og klúðrað öllu saman í einhverju óráði, sem líktist einna helst þeirri frygðarsturlun sem getur blossað upp hjá illilega ástföngnu fólki og leitt af sér afar heimskulegt hátterni. Þennan ljúfsára draumveruleika heimsæki ég af og til í huganum. Hann er því kjörinn í þessa draumaferð.
Eftir spennandi viðkomu í Neðri-Valhyl og Gleraugnahyl, færi ég mig í Fitjána, en hún er á þessum tíma árs eitthvert magnaðasta 2ja stanga veiðisvæði á landinu. Það er skyldumæting í Kerinu. Þarna safnast upp lax, sem leggur síðan af stað upp ána, þegar réttu skilyrðin bjóðast. Ég hef oft orðið vitni að upphafi slíkrar göngu og heyrt smellina, þegar laxinn hittir ekki í fossinn, heldur skellur flatur á berginu til hliðar og hverfur síðan hálf rotaður í hvítfryssið. Alveg magnað sjónarspil. Ég kem alltaf við í Bug. Þarna fékk ég Maríulaxinn í ágúst, 1959, eins og áður er getið. Staðurinn því ógleymanlegur. Næst er það Svölustaðakrókur. Ég held að hann sé ekkert sértaklega vinsæll staður, svona almennt, en ég á í honum gamla draumsýn.
Næst myndi draumaferðin leiða mig á ævintýrastaðinn Laxapoll. Þarna veiddu gömul og óvön hjón einu sinni 17 boltalaxa í beit. Þau komu í veiðihúsið Tjarnarbrekku seint um kvöldið með yfirfullt skottið á sínum Chevrolet Impala sem dró bensíntankinn og afturstuðarann eftir malarveginum, svo heyrðist um alla sveit. Þessi látlausi staður getur geymt tugi ef ekki hundruði laxa, svo ekkert beri á. Þarna kastar maður gjarnan litlum dökkum flugum alveg upp að klettinum á móti og lætur fluguna síðan tifa andstreymis í yfirboðinu strax og flotlínan hefur rétt úr taumnum. Þá tekur hann!
Efsti uppáhalds staðurinn minn í Fitjá er Beitarhúsahylur. Við hann er maður farinn að nálgast Arnarvatnsheiðina. Þarna fær maður að njóta þagnarinnar, sem íslensk náttúra getur átt svo gott samspil með. Þarna er meðal annars hægt að lesa ummerki vor- og haustflóðanna, sem eru alveg skorðuð af með klettaveggjum til beggja handa. Í farvegi árinnar er auðvelt að skoða átök og afl flóðanna, sem virðast geta raðað upp hnullungssteinum í munstur eins léttilega og vindkviður eyðimerkurinnar raða sandkornum. Í þessu umverfi er það ekkert minna en einstök forréttindi tilverunnar að fá að upplifa kröftuga töku laxins í hægu frárennslinu úr bergklæddum hylnum. Þessi forréttindi eru dálítið á mörkum draums og veruleika, en á því sviði er einmitt gott að geyma sína bestu veiðidrauma, bæði þessa liðnu og einnig hina, sem eru framundan.
Reykjavík, 26. febrúar, 2010,
Gunnar Ingi Gunnarsson, formaður Haustmanna.
Viltu fá vikulegar Flugufréttir beint í tölvuna?
Skráðu þig hérna! Þetta verður stuð í sumar og laust við Covid hjal.
LEIT