Í janúar 2011 átti ritstjóri Flugufrétta spjall við Erlend Steinar Friðriksson um aldur sjóbleikja. Erlendur hefur stúderað far fiska við Eyjafjörð og merkt hundruð þeirra. Hann segir merkilegar sögur af rannsóknum sínum og full ástæða til að birta þær fleirum en áskrifendum Flugufrétta:
,,Um sjóbleikju við Eyjafjörð getum við líklega sagt að hún vex um sirka 4-6 sm á ári, það hef ég fundið út með merkingunum. Fyrsta sjóganga er í kringum 15-20 sm, sennilega 3ja ára, síðan gengur hún sem geldfiskur í 2-4 ár og hrygnir í fyrsta sinn 35-40 sm um 6 ára gömul. Þar af leiðir að 60 sm fiskur gæti sem hægast verið um 10 ára gamall og sennilega búinn að hrygna 3-4 sinnum.
Ef við setjum þetta í samhengi við hrunið í Eyjafjarðará, þá er líklegt að undir hrygningu á efsta svæðinu standi stærsti fiskurinn, jaðarsvæði, kalt og hrjóstrugt, stærsti fiskurinn framleiðir stærri hrogn og því líffænlegri (og fleiri). Ef stóra fiskinn vantar er hugsanlegt að afar stórt svæði sé nýtist ekki sem skyldi undir hrygningu.
Af hverju hrundi þá stofninn? Um 1995 breyttist sóknin mikið úr maðkaveiði, spónaveiði og straumfluguveiði í kúluhausa. Á sama tíma veiddist meira af stærri fiski. Af því mætti draga þá ályktun að kúluhausar hafi þurrkað upp mikilvægasta hluta stofnsins.
Svo bregðast menn við þegar allt er komið í óefni. Þá tekur það stofninn mörg ár að ná sér á strik aftur: fyrst þarf fiskurinn að verða sirka. 8-10 sm til að geta nýtt svæðið til fulls og svo þurfa afkvæmi hans að vaxa úr grasi til að ná upp stofnstærðinni. Batamerkin ættum við þá að sjá í aukningu á geldfiski á neðsta svæðinu, sirka 4 árum eftir að stóru kusurnar skila aftur á efsta svæðið.
Í sumar var engin aukning á veiði í Eyjafjarðará en við sáum aukningu á stærri fiski, þ.e. nokkuð meira af +60 sm fiski veiddist en í fyrra. Ef allt er með felldu ættum við að sjá aukningu í geldfiski árin 2013-2015 og svo eftir það í veiði upp um öll svæði. Hins vegar er ekki víst að það gerist því samkeppnisaðila bleikjunnar, sjóbirtingnum hefur fjölgað nokkuð og bleikjan verður undir í þeirri samkeppni. Auk þess má búast við að á næstu árum sjáum við flundru í ánni sem bæði getur étið bleikjuseiði og er í samkeppni um fæðu.
Þá er spurningin þessi: Ættum við að sleppa allri stórri bleiku og lifir hún það af? Já, við ættum að sleppa allri bleikju yfir 50 sm og það eru miklar líkur á hún lifi það af. Þó ber að hafa í huga að hitastig í ánni hefur áhrif á lifun, því lægra því meiri lifun. Í laxi er miðað við að 10 gráður séu vendipúnktur, þ.e. líkur á afföllum aukist mikið yfir því. Í merkingunum mínum sé ég talsverðan mun á heimtum eftir árstíma og sennilega er orsökin hitastigið.?
Flugufréttamaður er ekki fiskeldismenntaður og strýkur sér um ennið. Hver er þá niðurstaðan? Er hér komin fiskifræðingur sem er tilbúinn að segja eitthvað af eða á? Erlendur Steinar sýgur vindilinn og hvíslar að okkur; ,,Aldraður fiskur er forsenda sjálfbærrar stofnstærðar og því er hver stór einstaklingur mjög mikils virði. Í laxi er þessu veltuhraðinn miklu lægri og endurtekin hrygning frekar lítil (minna en 10%), því ættu menn miklu fremur að temja sér veiða og sleppa í bleikju en í laxi."
Ja hérna hér! Alltaf lærir maður eitthvað nýtt ef maður les Flugufréttir!
Skráðu þig inn á vefinn til að lesa greinina í heild.
LEIT