Meistari minn ķ fluguveiši sagši aš sumir fiskar séu svo dżrmętir aš mašur eigi ekki aš drepa žį. Sama segir Veišimįlastofnun um stórlaxana. Ég hef barist fyrir žvķ aš menn sleppi laxi ķ Ellišaįnum, žvķ žar er stofninn mjög veikur og ķ sögulegu lįgmarki. Annars stašar drep ég minn fisk į disk og er glašur meš aš fį góša mįltķš til aš deila meš góšum vinum og fjölskyldu. Aš sleppa fiski į Ķslandi er ķ flestum tilvikum óžarfi.
Žaš gera menn til aš:
1) Vernda stórlax, og ętti alltaf aš gera.
2) Hjįlpa stofni sem į undir högg aš sękja, eins og ķ Ellišaįnum, stórlax og smįlax.
3) Vernda viškvęma staši sem žola ekki mikiš įlag.
4) Vernda įlitlega hrygningarfiska sem greinilega eiga stutt ķ aš fjölga ķ stofninum.
5) Kunna sér hóf, ekki hętta aš veiša žegar vel gengur og allt er fullt af fiski ķ kössum, halda įfram og sleppa og njóta žess!
Žar sem er nóg af fiski og mašur veišir vel er ķ lagi aš njóta brįšarinnar. En, aldrei veiša ķ ruslatunnuna. Žaš er höfušsynd. Kunna sér hóf. Žess vegna žarf mašur aš kunna aš veiša, og sleppa.
Góšar įstęšur
Žaš eru nokkrar góšar įstęšur fyrir žvķ aš veiša og sleppa:
Nįttśran gerir sišferšislegar kröfur til okkar. Hvķti mašurinn drap vķsunda śt um glugga eimreišanna į fleygiferš yfir sléttur villta vestursins. Žvķ fylgdi sišferšisleg fordęming. Žaš sama gildir um maškahollin sem koma ķ lok "flugutķmans" ķ bestu įrnar okkar. Hvaša vit er ķ aš sópa upp 300 löxum į 10 stangir į žremur dögum? Žegar heildarveišin ķ viškomandi į er 8-900 laxar!
Alsiša erlendis, vķsindin męla meš žvķ aš sleppa
Žaš er alsiša erlendis aš veiša og sleppa og višurkennt af vķsindamönnum aš hjįlpar til. 19% laxa var sleppt ķ ķslenskum įm 2008. . Nś hef ég kynnst ólķkum erlendum veišimönnum, séš žį glķma viš fiska og heyrt hve sjįlfsagt žeim finnst aš stilla fiskadrįpi ķ hóf. Žvķ mišur eru sum veišivötn okkar ekki nógu buršug til aš žola žaš įlag sem eitt sinn var ķ lagi. Og taumleysi viš óréttlętanleg drįp sętir gagnrżni. Hvaš getur ein fjölskylda laxveišimanns torgaš mörgum löxum?
En žį er žaš spurningin: hvernig į aš veiša til aš sleppa?
Mikilvęg ašferš
Ķ Veišimanninum, (Jśnķ 1997) er grein um mįliš. Bjarni Jónsson fiskifręšingur Hólaskóla ķ Hjaltadal skrifar um lķfslķkur fiska sem er sleppt. Žęr eru aš sögn Bjarna mjög góšar hjį fluguveiddum fiskum, (veišidauši 3-6%), mun sķšri hjį mašk- eša spónveiddum fiskum (afföll upp ķ 40%, stundum enn hęrra). Hann varar žó viš aš nżgenginn lax kunni aš vera sérlega viškvęmur. Rétt er aš taka fram aš allur fiskur er viškvęmur.
Svo žaš er mikilvęgt aš veiša og mešhöndla fiska sem į aš sleppa rétt.
Hér eru nokkrir punktar sem eru bśnir aš drepa nóg ķ frystikistuna:
1) Ekki žarf aš taka fram aš viš veišum į flugu.
2) Žį er aš žreyta hann. Mašur mį ekki daušžreyta hann. Žvķ tekur mašur fast į og fęrir hann fljótt og örugglega inn, eins og fiskurinn leyfir. Glķman veršur mun haršari og skemmtilegri! Nś er lokiš gaufi og taugatrekkjandi strķši sem er yfirskyggt af spurningunni: Sleppur hann? Hvaš meš žaš! Nei, nś nżtir mašur stöngina og leiknina til aš fęra fiskinn fljótt og vel aš - įn žess aš daušžreyta hann. Žaš er miklu skemmtilegra! Skemmtilegum glķmum fjölgar.
3) Nś er fiskurinn kominn aš - og viš tökum hann ekki uppśr. Og viš fęrum hann ekki aš sandeyri žar sem fķn kornin geta sest ķ tįlknin. Og viš handleikum hann eins lķtiš og viš getum. Og setjum alls ekki fingurnar ķtįlknin. Og tökum hann alls ekki upp į sporšinum. Best er aš taka hann ekki upp śr vatninu heldur fęra sig į hęfilegt dżpi. Snillingarnir segja aš nóg sé aš fęra fingurinn nišur meš tauminum og grķpa um fluguna, žį muni fiskurinn hrista sig af ķ flestum tilvikum. Til eru sérstakar tangir til aš losa flugu įn žess aš snerta fiskinn.
Stundum vill mašur taka mynd. Oftast nęgir aš taka undir fiskinn mišjan meš annarri hendi og halda laust um sporšinn meš hinni, lyfta fiskinum ašeins upp en samt ekki nema svo aš vatni undir hann mešan félagar smella af. Og setja hann svo strax ofan ķ aftur og taka fluguna varlega śr.
Ķ neyšartilvikum žarf mašur aš taka hann upp į bakka. Og žį kemur aš leišbeiningu nśmer 4:
4) Ef fiskurinn er stórlax eša ótrślega sprettharšur urriši gildir enginn góšur vilji: žś nęrš ekki aš losa fluguna fyrr en fiskurinn er vel žreyttur. Og žarft jafnvel fara ofan ķ kok uppi viš bakka. Žį žarf aš hressa fiskinn viš. Ekki henda honum bara śt ķ aftur. Lķfgunin felst ķ aš lįta hann hvķlast ķ greip sér ķ góšu vatni, (halda annarri hönd um stirtluna įn žess aš valda įlagi) styšja viš hann į réttum kili (og ekki lįta hugfallast žótt žaš sé kalt).
Žegar žś sér aš tįlknböršin bęrast veistu aš hann er aš braggst, byrjašur aš taka sśrefni. Ef ekki, žį tekur žś um nešri skolt fisksins og "pumpar" vatni inn um kjaftinn og ķ gegnum tįlknin. (Heldur um sporšstęšiš meš hinni.) Žetta er ķ gildi munn viš munn ašferšarinnar, en žęgilegra. Žegar hann tekur viš sér žarf aš sannfęrast um aš hann nįi aš jafna sig.
Fiskurinn syndir ekki burt ef žś heldur annarri hönd fyrir framan höfuš hans og ,,heldur honum ķ skefjum".
5) Aš lokum lętur žś hann synda upp ķ strauminn śr greip žér, žį eruš žiš bįšir sannfęršir um aš hann muni halda jafnvęgi ķ vatninu og lifa góšu lķfi reynslunni rķkari.
Žś veifar og žakkar fyrir góša skemmtun.
LEIT